Mag een werknemer medische afspraken plannen tijdens de werkuren?
Het is een veelgestelde vraag onder werkgevers: wat zijn de regels wanneer een werknemer een medische afspraak heeft tijdens de werkuren? Heeft hij of zij recht op afwezigheid, en moet die tijd worden doorbetaald? We zetten de algemene principes en uitzonderingen voor je op een rij.
📌 Algemene regel: buiten de werkuren
Medische afspraken dienen in de eerste plaats buiten de werkuren ingepland te worden. Lukt dit niet – bijvoorbeeld omdat de arts enkel tijdens kantooruren beschikbaar is – dan mag de werknemer tijdelijk afwezig zijn, maar heeft hij geen recht op loon voor die niet-gewerkte uren.
Een medisch attest verandert daar niets aan: het rechtvaardigt de afwezigheid, maar bewijst geen arbeidsongeschiktheid.
In onderling overleg kunnen werkgever en werknemer afspreken dat de gemiste uren op een later moment ingehaald worden, mits dit binnen de grenzen van de arbeidstijd gebeurt. Voor wie van thuis werkt zonder vaste werkuren, kan dit zelfs op dezelfde dag.
Een arbeidsreglement of collectieve arbeidsovereenkomst (cao) op ondernemingsniveau kan bijkomende afspraken vastleggen, zoals:
de meldingsplicht bij een geplande afwezigheid;
of en onder welke voorwaarden het loon behouden blijft;
de mogelijkheid tot inhaaluren.
⚠️ Belangrijke uitzonderingen
In sommige situaties is er wel recht op afwezigheid mét loonbehoud:
Arbeidsongeval of beroepsziekte
Moet de werknemer een medische behandeling of controle ondergaan in het kader van een arbeidsongeval of beroepsziekte? Dan behoudt hij het recht op loon.
De werkgever kan dit loon wel terugvorderen via de arbeidsongevallenverzekeraar.Verplichte medische onderzoeken
Werknemers met een veiligheidsfunctie, een functie met verhoogde waakzaamheid of met een risicovolle activiteit, moeten op regelmatige basis medische controles ondergaan.
Deze gebeuren tijdens de werkuren en tellen als arbeidstijd. Eventuele verplaatsingskosten zijn ten laste van de werkgever.Ziekte tijdens de werkdag
Wordt een werknemer ziek tijdens de werkdag en vertrekt hij om een arts te raadplegen? Dan geldt het gewaarborgd loon voor de resterende uren, op voorwaarde dat de ziekte wordt bevestigd door een medisch attest.Zwangerschapsopvolging
Een zwangere werkneemster die haar werkgever op de hoogte heeft gebracht van haar zwangerschap, moet in principe haar medische afspraken ook buiten de werkuren maken.
Zijn de consultaties enkel mogelijk tijdens de werkuren? Dan heeft zij recht op afwezigheid met behoud van loon, mits voorafgaande verwittiging aan de werkgever.
💡 Samengevat
Medische afspraken plan je idealiter buiten de werkuren.
Als dat niet mogelijk is, mag de werknemer afwezig zijn, maar zonder loonbehoud.
Er zijn uitzonderingen waarbij er wél recht is op loon, zoals bij arbeidsongevallen, risicofuncties, zwangerschapsconsultaties of ziekte tijdens de werkdag.
In sommige gevallen kunnen de gemiste uren in overleg ingehaald worden.
Wil je het arbeidsreglement of interne afspraken hierover verduidelijken of herwerken? Wij helpen je graag verder met juridisch sluitende teksten en praktische oplossingen.
